Wang Yi’den BRICS için Dört Teklif
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı’nın başlangıç bölümüne iştirak etti.
Aynı zamanda Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi Siyasi Bürosu Üyesi olan Wang Yi, dün Brezilya’da düzenlenen BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı'nın ilk aşamasına katılım sağladı. Brezilya Dışişleri Bakanı Mauro Vieira’nın başkanlık ettiği toplantıya katılan taraflar, BRICS ülkelerinin barış ve güvenliğin teşvik edilmesindeki rolünü ele aldı.
Çin Dışişleri Bakanı Wang yaptığı konuşmada, bu yılın Birleşmiş Milletler'in (BM) kuruluşunun 80. yıl dönümü olduğunu ve BM’nin kuruluşunun, dünya ülkelerinin barışı birlikte inşa etmesi ve kalkınmayı birlikte planlaması için yeni bir sayfa açarak insanlık medeniyetinin büyük ilerlemesini hızlandırdığını belirtti. 80 yıl sonraki günümüzde, dünyanın çalkantılı bir değişim dönemine girdiğini, barış ve kalkınma davasının yeni ve ciddi sıkıntılarla karşı karşıya kaldığını hatırlatan Wang, uluslararası işbirliğinin temel kavramlarının bozdurulduğuna ve uluslararası ilişkilerin gelişme temellerinin meydan okumalarla karşılaştırıldığına dikkat çekti. Tarihin kritik anında, dünya ülkelerinin doğru seçim yapıp yapamamasının insanlığın geleceğini etkilediğini kaydeden Wang, uluslararası sahnede aktif ve yapıcı bir güç olan BRICS ülkelerinin barış ve kalkınma davasının temel destek gücü olmaları gerektiğini söyledi.
Wang Yi bu konuda dört öneri ortaya koydu:
Birincisi, evrensel güvenlik savunulmalı. Çin Cumhurbaşkanı Xi Jinping'in öne sürdüğü Küresel Güvenlik İnisiyatifi yerine getirilerek, dünya ülkelerinin karşılıklı saygı temelinde güvenlik yönetişimini birlikte istişare etmeleri hızlandırılmalı; adalet ve hakkaniyet temelinde kalıcı bir barış birlikte inşa edilmeli; çatışma yerine diyalog, ittifak yerine ortaklık, sıfır toplamlı oyun yerine kazan-kazan yaklaşımını benimseyen yeni bir güvenlik yolu açılmalı.
İkincisi, barış müzakereleri aktif olarak desteklenmeli. Nesnel ve adil bir davranış gösterilerek anlaşmazlıklar diyalog ve müzakere yoluyla çözülmeli; BM’nin görev ve sorumluluklarını yerine getirmesi desteklenmeli ve siyasi çözüme ulaşılması için koşullar yaratılmalı. Ukrayna krizinin barışçıl çözümüne başvuru yapılması için tüm çabaları destekleyen Çin, ilgili tarafların krizin temel nedenlerini çözmelerini ve bir an önce adil, kalıcı, bağlayıcı ve tüm taraflarca kabul edilebilir bir barış anlaşmasına varmalarını bekliyor. Orta Doğu sorununda acil görev, Gazze'de kapsamlı bir ateşkes sağlamak ve insani felaketi önlemektir. Uzun vadeli strateji ise “iki devletli çözümü” ilerletmek ve Filistin Devleti ile İsrail’in barış içinde bir arada yaşamasını gerçekleştirmektir. Çin, BRICS üyeleriyle birlikte Orta Doğu'da uzun vadeli barış ve istikrara kavuşulması için çaba göstermeye hazırdır.
Üçüncüsü, kalkınma temeli güçlendirilmeli. Açılıma dayalı işbirliği bayrağı yüksekte tutulmaya devam edilmeli; çok taraflı ticaret sistemi kararlılıkla korunmalı; ülkeler arasında karşılıklı yarar sağlayan kapsayıcı kalkınma teşvik edilmeli ve kapsayıcı ekonomik küreselleşme süreci desteklenmeli. Çin, diğer BRICS ülkeleriyle yoksulluğun azaltılması, tarım, eğitim ve sağlık gibi alanlarda pratik işbirliğini güçlendirmeye ve Küresel Güney'e daha fazla kamu ürünleri sunmaya hazırdır.
Dördüncüsü, pragmatik işbirliği artırılmalı. BRICS Terörle Mücadele Çalışma Grubu'nun rolü tam olarak oynanmalı; bilgi paylaşımı ve deneyim alışverişi artırılırken kanun uygulanması konusundaki işbirliği ve yetenek inşası hızlandırılmalı; BRICS Aşı Araştırma ve Geliştirme Merkezi iyi bir şekilde inşa edilmeli; “BRICS Ülkeleri Gıda Güvenliği İşbirliği Stratejisi” titizlikle yerine getirilmeli; derin deniz sahası, kutup bölgeleri ve uzay gibi yeni alanlardaki işbirliği genişletilmeli ve küresel zorluklarla el ele verilerek ortaklaşa mücadele edilmeli.
Toplantıya katılan taraflar, Endonezya'nın ilk kez resmi üye olarak BRICS Dışişleri Bakanları Toplantısı'na katılımını memnuniyetle karşılarken, Çin'in önerdiği bir dizi küresel inisiyatifleri de desteklediklerini belirtti. Taraflar, karmaşık jeopolitik durumun karşısında, BRICS ülkelerinin dayanışma ve işbirliğini güçlendirmesi, güç politikasına ve çifte standartlara karşı çıkması, kriz ve çatışmaların çözümünde kuvvet yerine diplomasiyi, direnme yerine işbirliğini, tek taraflılık yerine çok taraflılığı savunması gerektiğini kaydettiler. Taraflar, BRICS ülkelerinin meşru haklarını ve Küresel Güney'in ortak çıkarlarını koruyacaklarını, daha adil ve rasyonel bir uluslararası düzen inşa edilmesini teşvik edeceklerini, açık, kapsayıcı ve sürdürülebilir kalkınmayı destekleyeceklerini dile getirdiler.
(Hibya)
