BMD Araştırma Haftalık Raporu
İstanbul, 11 Temmuz (Hibya) – BMD Araştırma, Türkiye’deki sanayi üretimi ve cari denge ile birlikte yurtdışında Almanya’nın enflasyon verilerini izlerken, hafta boyunca ABD Başkanı Donald Trump’ın çeşitli ülkelere gönderdiği tarifelerin öne çıktığını bildirdi.
BMD Araştırma'nın değerlendirmesinde, yurt içinde sanayi üretimi ve cari denge yurt dışında ise Almanya’da enflasyon verileri takip edilirken hafta boyunca ABD Başkanı Donald Trump’ın ülkelere gönderdiği tarife mektuplarının ön plana çıktığı belirtildi.
Almanya'da tüketici fiyat endeksinin, Haziran ayında aylık değişim göstermezken Mayıs ayında yüzde 2,1 olan yıllık enflasyonun, Haziran ayında yüzde 2'ye gerilediği aktarılırken şu bilgiler verildi:
"ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi günü 9 Temmuz'da sona eren tarife erteleme süresinin 1 Ağustos'a uzatılmasına ilişkin kararnameyi imzaladı. Trump, Pazartesi günü Japonya ile Güney Kore'ye gönderdiği tarife mektuplarında bu ülkelerden 1 Ağustos'tan itibaren ABD'ye gönderilen tüm ürünlere, sektörel tarifelerden ayrı olarak yüzde 25 gümrük vergisi uygulanacağını bildirdi. Trump, Güney Kore ve Japonya'nın ardından 12 ülkeye yönelik tarife mektuplarını paylaşırken mektuplarda uygulanacak tarife oranlarının; Malezya, Kazakistan ve Tunus için yüzde 25, Güney Afrika ve Bosna Hersek için yüzde 30, Endonezya için yüzde 32, Bangladeş ve Sırbistan için yüzde 35, Kamboçya ve Tayland için yüzde 36, Laos ile Burma için yüzde 40 olduğunu belirtti. Trump mektuplarda, herhangi bir misilleme durumunda bu oranların artacağını ifade etti. Pazartesi günü 14 ülkeye gönderdiği tarife mektuplarının ardından, Çarşamba günü 7 yeni ülkeye yönelik mektupları da paylaştı. Filipinler, Brunei, Moldova, Cezayir, Irak, Libya ve Sri Lanka'ya yönelik mektuplarda 1 Ağustos'tan itibaren uygulanacak tarife oranlarının Filipinler için yüzde 20, Brunei ve Moldova için yüzde 25, Cezayir, Irak, Libya ve Sri Lanka için yüzde 30 olduğunu aktardı. Ayrıca Trump, ABD teknoloji firmalarına sansür uyguladığı iddialarını gerekçe göstererek 1 Ağustos'tan itibaren tüm Brezilya mallarına yüzde 50 gümrük vergisi uygulayacağını açıkladı. Trump sosyal medya üzerinden 1 Ağustos'tan itibaren bakır ithalatına yüzde 50 gümrük vergisi uygulanacağını da duyurdu. Perşembe günü Kanada'dan ABD'ye yapılacak ithalata tüm sektörel tarifelerden ayrı olarak yüzde 35 gümrük vergisi uygulayacağını duyuran Trump, çoğu ticaret ortağına yüzde 15 veya yüzde 20 oranında genel gümrük vergileri getirmeyi planladığını da ifade etti.
"Türkiye'de cari denge, Mayıs ayında 684 milyon dolar açık verdi. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 4,8 milyar dolar olurken hizmetler dengesi kaynaklı net girişler 5,6 milyar dolar olarak gerçekleşti. Sanayi üretimi, Mayıs ayında aylık yüzde 3,1 ve yıllık yüzde 4,9 arttı. Haftaya sert düşüşle başlayarak 9.957,84 seviyesine kadar gerileyen BİST100 Endeksi, sonrasında gelen alımların etkisiyle 10.441,05 seviyesine kadar yükseldi. Endeks, haftayı yüzde 0,80 kazançla 10.358,46 puandan tamamladı. 39,90 sınırında haftaya başlayan Dolar/TL, hafta içinde 40,25 sınırının üzerine çıkarken Euro/TL, 46,55- 47,22 aralığında hareket etti.
"Yurt dışı yerleşik yatırımcılar, 27 Haziran-4 Temmuz haftasında reel olarak (fiyat ve kur etkisinden arındırılmış) 234,9 milyon dolar hisse senedi alımı, 2.377,0 milyon dolar Devlet İç Borçlanma Senedi (DİBS-Kesin Alım) alımı ve 0,4 milyon dolar Özel Sektör Tahvil satışı gerçekleştirdi. Aynı haftada yurt içinde yerleşik gerçek kişilerin döviz mevduatı 435 milyon dolar artarak 118.460 milyon dolara yükselirken, tüzel kişilerin döviz mevduatı 3.379 milyon dolar azalarak 72.729 milyon dolara geriledi. Kur korumalı mevduat (KKM) hesapları 211 milyon dolar azalarak 13.496 milyon dolar (535 milyar TL) olarak gerçekleşti. Türkiye’nin dolar bazlı 5 yıl vadeli CDS oranı 300 sınırının altında kalmaya devam etti."
Ayrıca, uzun vadede beklenen verilere ilişkin değerlendirme de yapıldı. Değerlendirmede şunlar kaydedildi:
"TCMB, 2025 yılının ilk iki toplantısında politika faizini 250’şer baz puan indirerek yüzde 42,50 seviyesine çekti. TCMB politika faizini, 17 Nisan tarihli toplantısında 350 baz puan artırarak yüzde 46,00 seviyesine yükseltirken 19 Haziran toplantısında değiştirmeyerek yüzde 46 seviyesinde sabit bıraktı.
"Haziran ayında yüzde 1,37 artan TÜFE’nin Haziran 2025 tarihli TCMB piyasa katılımcıları anketine göre; Temmuz ayında yüzde 1,86, 2025 yılı sonunda yüzde 29,86 ve 2026 yıl sonunda yüzde 20,44 artması beklenmektedir. Yine aynı ankette Dolar/TL’nin 2025 sonunda 43,57 ve 12 ay sonrasında ise 47,04 olması öngörülmektedir. Cari dengenin 2025 sonunda 18,8 milyar dolar, 2026 yılında ise 23,8 milyar dolar açık vermesi beklenmektedir. GSYH büyümesinin 2025 ve 2026’da sırasıyla yüzde 2,9 ve yüzde 3,7 olacağı öngörülmektedir. TCMB haftalık repo faizinin 2025 yıl sonunda yüzde 36,07 ve 2026 yıl sonunda ise yüzde 24,34 olması beklenmektedir.
(Hibya)
