Çin Edebiyatı Küresel Yaratıcılığa Açılıyor
Çin’in internet edebiyatı, artık sadece global bir izleyici kitlesine ulaşmakla kalmayıp, aynı zamanda bu kitleyi ortak hayal gücü ve birlikte yaratım süreçlerine dahil eden bir platform haline geliyor.
Çin’in internet edebiyatı artık yalnızca küresel izleyicilere ulaşan bir mecra değil, aynı zamanda onları ortak hayal gücü ve birlikte üretim sürecine dahil eden bir alan olarak öne çıkıyor.
Çin Sosyal Bilimler Akademisi (CASS) tarafından yayımlanan "2024 Çin İnternet Edebiyat Gelişim Raporu"na göre, 2024 yılı sonunda Çin’de internet edebiyatı sektörünün pazar büyüklüğü 43,06 milyar yuana (yaklaşık 5,58 milyar ABD doları) ulaştı. Aynı yıl içinde internet edebiyatı yazarlarının sayısı ilk kez 30 milyonu aştı ve toplamda 31 milyon 198 bine ulaştı.
Çin Merkezi Kültür ve Turizm Yönetimi Akademisi’nden araştırmacı olan Sun Jiashan, kısa süre önce yerel basına verdiği röportajda şunları söyledi: "İnternet edebiyatı, online oyunlar, kısa videolar, canlı yayınlar ve mikro diziler gibi Çin'deki dijital kültür endüstrisinin bir parçası ve aynı zamanda popüler kültürünün temel bileşenlerinden biri. Bu alanlar birbirini destekleyerek kültür ve turizmin derin entegrasyonuna zemin hazırlıyor."
CASS raporunda, yapay zekânın yazarların üretkenliğini artırmak için güçlü bir araç haline geldiği, bunun hem fırsatlar hem de zorluklar doğurduğuna vurgu yapıldı. Aynı zamanda, ortak IP üretimi (fikri mülkiyet) endüstride yeni bir eğilim olarak öne çıkıyor.
2024 yılında Tencent Video’daki en popüler 10 yerli animasyon dizisinin dokuzu, internet edebi eserlerinden uyarlandı. Örneğin, popüler alternatif tarih romanı “Shao Song”, çizgi roman uyarlamasının ardından orijinal romanın okuyucu sayısını 13 kat artırdı.
Edebiyattan turizme yeni fırsatlar
Internet edebiyatın kitap, film, animasyon ve oyun gibi farklı alanlarla entegre edilmesi, kültür endüstrisini ileri taşırken aynı zamanda turizm sektörüne de yeni fırsatlar sunuyor.
Çin’in Jiangxi eyaletinde bulunan Sanqing Dağı, dünya doğal mirası listesinde yer alıyor. Mart 2024’te bu doğal miras alanı temalı ulusal çapta bir internet edebiyatı yarışması başlatıldı. “Dünya Mirası, Çin Hikâyeleri” temalı yarışmaya ülke çapında 17 binden fazla başvuru geldi.
Büyük ödülü kazanan eser “Xian Guan You Ling”in film ve televizyon hakları şimdiden satıldı. Bu da Sanqing Dağı'nın yakında büyük ekranlarda yer alabileceği anlamına geliyor.
Ayrıca, “Xian Guan You Ling”in yazarı, hikâyesinde “Xiudao Ormanı” (Xiudao kelimesi Çince’de ruhsal gelişim anlamına gelir) olarak geçen Yusonglin adlı yerel turistik alanı yeniden isimlendirme hakkını kazandı. Şu anda bu orman, romanın hayranları için yeni bir “fotoğraf çekme noktası” haline gelmiş durumda.
Kültürel etki ve küresel yayılım
Çin’in dijital kültür endüstrisi hızla büyürken, ülkenin popüler kültürü de gelişiyor ve artık bu gelişim küresel ölçekte etki yaratmaya başlıyor.
Araştırmacı Sun, “Kolay erişilebilir ve anlaşılır olan internet edebiyatı, yapay zekâ teknolojisinden büyük ölçüde yararlanıyor. Bu teknoloji, çeviri engellerini azaltarak etkiyi katlıyor.” diye yorumladı.
Çin internet edebiyatından uyarlanan dizi “Yaşam Sevinci”nin (Qing Yu Nian) 2. Sezon, Amerikan merkezli Disney+ (Disney Plus) video servisi üzerinden dünyayla eşzamanlı olarak yayımlandı ve platformda yer alan Çin’in ana kıtası yapımları arasında en çok izlenen dizi oldu.
2024 sonunda Çin merkezli Yuewen Group’un uluslararası platformu WebNovel, yaklaşık 6 bin 8 yüz çeviri eseri, 460 bin denizaşırı yazar ve toplam 700 bin özgün eser barındırıyordu. 200’den fazla ülke ve bölgede yaklaşık 300 milyon kullanıcıya ulaşan platform, küresel dijital hikâye anlatımında öncü bir rol üstleniyor.
WebNovel, her yıl uluslararası yazarlık yarışması düzenleyerek küresel yetenekleri bir araya getiriyor. Kazananlar Çin’e davet edilerek ülkeyi bizzat tanıma fırsatı buluyor.
İngiltere’den gelen ve JKSManga takma adıyla tanınan Kawin Jack Sherwin, Çin’deki internet romanı "The Land of Warriors" hayranı olduktan sonra yazmaya başladı ve WebNovel’in İngilizce yazarlık yarışmasında Altın Ödül kazandı. Eserinin sesli kitap versiyonu 243 milyon kez dinlendi.
Çin’de yayımlanan People’s Daily’nin dış haberlerinde belirtildiği üzere, “yaratma, geri bildirim, yeniden yaratma” olarak bilinen bu döngü, Çin internet edebiyatını kültürlerarası diyaloğun bir köprüsü haline getirdi.
Bugün milyonlarca insan internet edebiyat platformlarında yazıyor, paylaşıyor ve yaratıcılıklarını keşfediyor. Web romanları, geniş kitlelerin okuma alışkanlıklarını yeniden canlandırıyor. Artık dünyanın dört bir yanından yazarlar, bu büyüyen topluluğa yalnızca hikâyeleri okumak için değil, onları birlikte yazmak için de katılıyor.
(Hibya)
