Çin ve Orta Asya Bakanları Buluştu
Çin ile Orta Asya ülkelerinin Dışişleri Bakanları, Kazakistan’ın Almatı şehrinde 6. kez bir araya geldi.
Toplantıya Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Siyasi Bürosu üyesi ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, Kazakistan Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Murat Nurtleu, Kırgızistan Dışişleri Bakanı Ceenbek Kulubayev, Tacikistan Dışişleri Bakanı Sirojiddin Muhriddin , Özbekistan Dışişleri Bakanı Bahtiyar Saidov ve Türkmenistan temsilcileri katıldı.
Toplantının yıl içinde düzenlenecek 2. Çin-Orta Asya Zirvesi için siyasi hazırlıkların yapılmasını ve Çin-Orta Asya işbirliğinin güçlendirilmesine dair diyaloglar gerçekleştirilmesini amaçladığı kaydedildi.
Toplantıda, günümüz dünyasında tek taraflılık ve ticarette korumacılığın arttığını, küreselleşme karşıtı eğilimlerin serbest ticaret sistemini ciddi şekilde etkilediğini dile getiren Wang Yi, ABD’nin 180'den fazla ülkeye keyfi olarak gümrük vergileri uygulamakta ısrar ederek, tüm ülkelerin meşru hak ve çıkarlarını ihlal ettiğini belirtti. Wang, ABD’nin girişimlerinin Dünya Ticaret Örgütü kurallarına aykırı olduğunu, kurallara dayalı çok taraflı ticaret sistemini zedelediğini ve küresel ekonomik istikrarı baltaladığını vurguladı.
Çin’in yalnızca kendi meşru hak ve çıkarlarını değil, aynı zamanda uluslararası kuralları, düzeni, adaleti ve hakkaniyeti korumak için gerekli karşı önlemleri aldığına dikkat çeken Wang Yi, “Dünyanın ikinci büyük ekonomisi ve sorumluluk sahibi büyük bir ülke olarak Çin, uluslararası durum ne yönde değişirse değişsin, yüksek seviyeli dışa açılmayı kararlılıkla hızlandıracak, komşularıyla ortak kalkınma arayışında bulunacak, fırsatları dünyayla paylaşacak, aynı zamanda üzerine düşen uluslararası sorumlulukları üstlenmeye ve uluslararası yükümlülüklerini yerine getirmeye devam edecektir.” dedi.
Dışişleri Bakanı Wang Yi, Çin-Orta Asya işbirliğinin derinleştirilmesi için öneriler ortaya koydu.
Çin ile Orta Asya ülkeleri liderleri arasında sağlanan mutabakatın yerine getirilerek, altı ülke arasındaki iyi komşuluk, dostluk, dayanışma ve karşılıklı güvene dayalı siyasi temelin pekiştirilmesi gerektiğine dikkat çeken Wang Yi, kazan-kazan anlayışına dayalı işbirliğinin pekiştirilmesi, mekanizma inşasının güçlendirilmesi, hakkaniyet ve adalete bağlı kalınması ve karşılıklı anlayışın artırılarak dostluğun nesilden nesile aktarılmasının sağlanması önerilerinde bulundu.
Görüşmeye katılan Orta Asya ülkelerinin dışişleri bakanları, Çin-Orta Asya mekanizmasının rolünü överken, Çin tarafından ileri sürülen komşu ülkelerle kader birliği inşası hedefini desteklediklerini dile getirdi.
Toplantıda, sürdürülebilir kalkınma ve ortak refah için Orta Asya ülkelerinin ulusal kalkınma stratejileri ile Kuşak ve Yol inisiyatifinin kenetlenmesinin güçlendirileceği, ticaret, sanayi yatırım, bağlantısallık ve yeşil madencilik gibi alanlarda işbirliğinin güçlendirileceği ifade edildi.
Taraflar, ayrıca çok taraflılığa destek vererek, BM gibi çerçevelerdeki diyalog ve işbirliğini pekiştirmeye devam edeceklerini yineledi.
(Hibya)
