Çanakkale Boğazı’nı geçmek isteyen İtilaf Devletleri’nin 3 Kasım 1914’te ilk kez bombaladığı yer olan Tarihi Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi’nde, 1 asır sonra ayağa kaldırma, restorasyon ve çevre düzenlemesi çalışmaları tamamlandı.
Seddülbahir Kalesi, Çanakkale Deniz Zaferi’nin kutlanacağı 18 Mart’ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından ziyarete açılacak.
IV. Mehmet’in annesi Hadice Turhan Sultan tarafından yaptırılan kale, 17. yüzyılda inşa edilmiştir. Çanakkale Savaşları’nda, Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi, Mehmetçiklerin kahramanlığı sayesinde “Çanakkale Geçilmez” destanının yazıldığı, tarihin en kanlı savaşlarından birinde boğazın güvenliğinde çok önemli bir rol oynamıştır. 108 yıl önce “yedi düvel”e karşı Mehmetçiklerle birlikte karşı koyan kale, isabet eden top atışlarıyla hasar görmüş ve gazi olmuştur. Tarihi Gelibolu Yarımadası’ndaki Seddülbahir Kalesi, Çanakkale Boğazı’nı geçmek isteyen İtilaf Devletleri’nin gemilerinden atılan top mermileriyle büyük hasar almıştır. Aradan geçen bir asırlık zaman diliminde doğal şartlar nedeniyle zarar gören harap haldeki kaleyi ayağa kaldırmak ve açık hava müzesi haline getirmek için Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanlığı tarafından 2015 yılında restorasyon ve çevre düzenlemesi çalışmaları başlatılmıştır. Seddülbahir Kalesi Müzesi ziyarete açıldığında, ziyaretçiler kalenin 17. yüzyıldan bugüne kadarki tarihi hakkında bilgilendirilecek. Çanakkale Savaşları’nın ilk şehitleri içinde yer alan kabristanı ziyaret edip, o dönemin savaş malzemelerini, belgelerini inceleyebilecekler. Müze uygulamaları; teşhir tanzim, ek yapılar, elektromekanik, aydınlatma, altyapı ve peyzaj işlerinin sonunda açık hava müzesine dönüşecek olan Seddülbahir Kalesi, Cumhuriyetin 100. yılında kutlanacak olan Çanakkale Deniz Zaferi’nde ziyarete açılması planlanıyor.
“Çanakkale Tarihi Alanı, dünyanın en çok ziyaret edilen açık hava müzesi haline gelecek.”
Çanakkale Savaşları Gelibolu Tarihi Alan Başkanı İsmail Kaşdemir, “Çanakkale Tarihi Alandaki Gazi mekanlardan birisi olan boğazın muhafızlarından birisi olan o tarihi kale Seddülbahir Kalesi uzun ve çok özenli bir restorasyon çalışmasının sonucunda açılacak hale geldi. İnşallah bu çok önemli restorasyonun, bu çok önemli mekan tarihi mekan 18 Mart günü Sayın Cumhurbaşkanımızın da teşrifleriyle hizmete açılacak. Bu Seddülbahir Kalesi bu gazi mekan, bu tarihi mekan çok ayrı bir öneme sahip, özellikle uzun yıllar tarih boyunca Çanakkale Boğazı’na muhafızlık yapmış olması, Çanakkale Savaşları sırasında gazi bir mekan olması, büyük fedakarlıklara kahramanlıklara sahne olup, şahitlik etmiş olması, o büyük kahramanların Mehmetçiklerimizin, Mustafa Kemal’imizin ayak izleri barındırıyor olmasa, ayrıca bir hanımefendi, bir kadın sultan tarafından da yapılmış olması Seddülbahir Kalesi’ni daha ayrı bir önemli hale getirdi. Gerçekten Seddülbahir Kalesi tam Çanakkale Boğazı’nın girişinde ilk şehitleri verdiğimiz büyük mücadelelere sahne olmuş, önemli tarihi olaylar şahitlik yapmış bir gazi mekandır. Çok özel bir restorasyon oldu, inanıyorum ki bu önemli açılıştan sonra da tüm Türkiye’de ve dünyada özel bir merak uyandıracak ve burası gelen ziyaretçilerle dolup taşacak. Biz Tarihi Alan Başkanlığı olarak bütün gazi mekanlarımızı, tarihin emanetler olanı tarihi mekanları elden geçirip, ayağa kaldırıp ziyarete açık hale getiriyoruz ve çok yakın bir zaman içerisinde inşallah Çanakkale Tarihi Alanı dünyanın en çok ziyaret edilen açık hava müzesi haline gelecek.” dedi.
Seddülbahir Kalesi, Çanakkale’nin Eceabat ilçesine bağlı Seddülbahir köyünde yer almaktadır. 1. derece arkeolojik-askeri-harp tarihi-kentsel sit alanında bulunan kale, Gelibolu Yarımadası’nın en güney ucunda yer almaktadır ve Tarihi Alan içinde yer alır. Boğaz’a girişte Ertuğrul (Cape Helles) ve Morto koyları arasında kalan burun üzerinde konumlanmıştır. Seddülbahir Kalesi, yaklaşık 22 bin metrekarelik bir alanda yer almaktadır. Venedik saldırılarına karşı 17. yüzyılda Osmanlı tarihinde banisi kadın olan ilk askeri yapı olma özelliği taşır. Kale, topografik durumu nedeniyle asimetrik düzensiz bir plan özelliğine sahiptir. Kalenin dört köşesinde birer, kuzeybatı köşesinde de bir olmak üzere 5 burcu vardır. Bu burçlar birbirlerine sur duvarlarıyla bağlanmıştır. Kalede güneydoğudan kuzeybatıya 3 kademeli sur ile hisar peçe oluşur.
