Kemal Kılıçdaroğlu’nun, katıldığı yayında Spinal Müsküler Atrofi (SMA) hastaları konusunda yaptığı açıklamalara ilişkin “Kemal Bey, biz onu zaten yapıyoruz” başlığıyla açıklamada bulunan Fahrettin Koca’ya Mansur Yavaş’tan gelen cevapla ikili arasında polemik yaşandı.
Evlilik öncesi SMA testi, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmadığı iddiasıyla gündeme geldi. Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından başlatılan ücretsiz SMA taşıyıcı tarama testinin, diğer CHP’li büyükşehir belediyelerinde de yapıldığını söyleyen Kılıçdaroğlu konuyla ilgili katıldığı Mevzular Açık Mikrofon programında şu ifadeleri kullandı:
““Burada bir sorun var. Biliyorsunuz, evlenmeden önce gidiyorlar ve bir sağlık raporu alıyorlar. O rapor alınırken kan testi yapılabilir ise potansiyel olarak SMA’lı çocuklara sahip olabileceği ortaya çıkabiliyor. Bunu söyledik yapın, diye. Yapmadılar. Mansur Başkan Ankara’da başladı. Sonra diğer belediye başkanlarımıza da başlattık. Dedik ki, evlenmek için gelenlere bu testi yapın, herhangi bir ücret almayın, olasılık varsa ailelere söyleyin.”
YAVAŞ VE KOCA ARASINDA EVLİLİK ÖNCESİ SMA TESTİ POLEMİĞİ
Sağlık Bakanlığı ise 23 Aralık 2021 tarihinde testi uygulamaya başlamıştı. Ancak test sonuçlarının uzun sürede çıktığı ve başvuranların sonuçları beklemeden evlendiği veya çocuk sahibi olduğu kayıtlarda görünüyor. Bu konuda Sağlık Bakanı Fahrettin Koca ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş arasında bir tartışma yaşandı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, SMA taşıyıcı tarama testinin ücretsiz bir şekilde Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacağını 23 Aralık 2021’de Twitter hesabı üzerinden duyurduğunu ve 27 Aralık 2021 itibariyle kan testlerinin alınmaya başlanacağını söylediğini “KEMAL BEY, BİZ ONU ZATEN YAPIYORUZ.” diyerek detaylarıyla paylaştı.
KEMAL BEY,
BİZ ONU ZATEN YAPIYORUZ.
Sn. Kemal Kılıçdaroğlu, konuk olduğu bir Youtube kanalının programında SMA hastaları konusuna da değindi. Şüphesiz, SMA konusundaki her hassasiyet takdir edilesidir, ama vaadi Bakanlığımızın çoktan hayata geçmiş, yerleşmiş bir uygulamasını… pic.twitter.com/36Oz7CdPH9
— Dr. Fahrettin Koca (@drfahrettinkoca) May 25, 2023
Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş ise Fahrettin Koca’nın paylaşımını alıntılayarak, “Sn. Bakan, Bildiğiniz gibi Türkiye’de bir ilke imza atarak 27 Şubat 2021 tarihinde ücretsiz SMA testini yapmaya başladık. Aralık 2021 tarihinde ise Sağlık Bakanlığı uygulamaya başladı. Bakanlıklarımıza örnek olmanın gururunu yaşıyoruz.” yanıtını verdi.
Sn. Bakan,
Bildiğiniz gibi Türkiye’de bir ilke imza atarak 27 Şubat 2021 tarihinde ücretsiz SMA testini yapmaya başladık.
Aralık 2021 tarihinde ise Sağlık Bakanlığı uygulamaya başladı. Bakanlıklarımıza örnek olmanın gururunu yaşıyoruz. 😊 https://t.co/rAh63XP0EI
— Mansur Yavaş (@mansuryavas06) May 25, 2023
FAHRETTİN KOCA’DAN 9 SORULUK YANIT
Fahrettin Koca, Mansur Yavaş’ın paylaşımına tepki göstererek, “İddia ettiğiniz SMA tarama testleri ile ilgili örnek bir durum söz konusu değil” dedi
“Mansur Bey,
Örnek olmak ne kadar değerliyse örnek almak da o kadar değerlidir. Ancak yaptığınızı iddia ettiğiniz SMA tarama testleri ile ilgili örnek bir durum söz konusu değil. SMA taramaları sadece evlenecek çiftlere değil yeni doğan bebekler için de merkezi programa alınmış ve Bakanlığımızca etkin şekilde yürütülmektedir. Size biraz da bilgi içeren bazı sorularım var.
1. Belli hastalıkların toplumda taramalarının yapılması bir halk sağlığı görevidir ve Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünce yürütülür. Bu faaliyetlerin yürütülmesinde rol almak isteyenler de Halk Sağlığı Genel Müdürlüğünden izin alarak bu faaliyetlere katkı sunarlar. Bunun temel sebebi de atılan her adımın kaydının tek merkezde tutulması ve etkin mücadele için tedbir alınmasıdır. Kayıtlarımızda izin müracaatınıza rastlanmamıştır. Bizim bilmediğimiz bir müracaatınız oldu mu?
2. İzinsiz olarak ve “örnek olmak” amacıyla bu taramaları yapmışsanız bile nerede yaptığınızı öğrenmek isterim. Kayıtlarımızda belediyenize ait bu imkanları haiz bir laboratuvar ruhsatı bulunmamaktadır. Yaptık dediğiniz testleri nerede yaptınız?
3. Tarama testlerinin sonuçlarının Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü ile paylaşılması bir zorunluluktur. İddia ettiğiniz gibi örnek bir uygulama başlatarak test yapmışsanız bu testlerin neticesini Halk Sağlığı Genel Müdürlüğümüze bildirdiniz mi?
4. İddia ettiğiniz testlerin toplam sayısı kaçtır?
5. Belirttiğiniz tarihten itibaren, 2021 yılında, 2022 yılında ve 2023 yılında yılda kaç “örnek” test yaptınız?
6. Yaptığınızı iddia ettiğiniz testler neticesinde hiç taşıyıcı çift çıktı mı? Çıktıysa bunları kanuni ve insani bir zorunluluk olarak Bakanlığımıza bildirdiniz mi?
7. İddia ettiğiniz taramalarda eğer taşıyıcı tespit etmişseniz bunlarla ilgili bir tedbir ya da tasarrufunuz oldu mu?
8. Hiç yeni doğan SMA taraması yaptınız mı? Yaptıysanız Bakanlığa bildirdiniz mi?
9. Tespit ettiğiniz vaka var mı? Varsa kanuni ve insani bir zorunluluk olarak Bakanlığımıza bildirdiniz mi?
Sayın Yavaş, Ben bu soruların hepsinin cevabını biliyorum. Sizin cevap vermenizi bekleyeceğim. Cevabınızın 14 Mayıs akşamı milletimizin huzurunda yaptığınız açıklamalar gibi olmamasını temenni ederim.”
Mansur Bey,
Örnek olmak ne kadar değerliyse örnek almak da o kadar değerlidir. Ancak yaptığınızı iddia ettiğiniz SMA tarama testleri ile ilgili örnek bir durum söz konusu değil. SMA taramaları sadece evlenecek çiftlere değil yeni doğan bebekler için de merkezi programa alınmış… https://t.co/VA2n0YGBFA
— Dr. Fahrettin Koca (@drfahrettinkoca) May 25, 2023
KONUYLA İLGİLİ TEYİT.ORG’UN BULGULARI
Konuyla ilgili teyit.org’un araştırması sonucunda paylaştığı bulgular ise şöyle:
- SMA tarama testi ilk olarak Kasım 2017 tarihinde dönemin sağlık bakanı tarafından meclis gündemine taşınmış. Test farklı tarihlerde meclis gündemine gelmiş olsa da bakanlık tarafından uzun süre uygulamaya konmamış.
- Ücretsiz SMA taşıyıcı tarama testi uygulamasını Kılıçdaroğlu’nun ifade ettiği gibi, ilk olarak 21 Nisan 2021’de Ankara Büyükşehir Belediyesi başlatmış.
- Ücretsiz SMA taşıyıcı tarama testini Sağlık Bakanlığı da aynı yıl, 23 Aralık 2021 tarihinde uygulamaya başlamış.
- İstanbul, İzmir, Eskişehir ve Mersin gibi CHP’li büyükşehir belediyelerinde bu testin yapıldığına dair bir bulguya internet üzerinde rastlanmıyor. Açık kaynaklara göre Ankara Büyükşehir Belediyesi haricinde testin yapıldığı tek CHP’li büyükşehir belediyesi Adana Büyükşehir Belediyesi.
- İzmir Büyükşehir Belediyesi AK Parti Meclis üyesi Fikret Mısırlı’nın İzmir’de yaşayan çiftlere SMA testi yapılması yönündeki önerge, komisyonlarda oy çokluğuyla da uygun bulunmamış.
- Sağlık Bakanlığı’nın yaptığı SMA testi sonuçlarının uzun sürelerde sonuçlandığına ve başvuranların bu sonuçları beklemeden evlendiği veya çocuk yaptığına dair birçok habere de ulaşılabiliyor.
