Hainan, avantajlı politikasıyla yabancı sermayeleri kazanıyor
Çin Devlet Konseyi tarafından yapılan açıklamaya göre, Hainan Serbest Ticaret Limanı (STL) 18 Aralık 2025 tarihinde bağımsız gümrük faaliyetlerine başlayacak.
Çin Devlet Konseyi tarafından yapılan açıklamaya göre, Hainan Serbest Ticaret Limanı (STL) 18 Aralık 2025 tarihinde bağımsız gümrük faaliyetlerine başlayacak. Uluslararası kamuoyuna göre bu adım, “sıfır tarife” avantajıyla Hainan Adası ile dünya arasındaki ticari etkileşimi daha özgür ve akıcı hale getirecek. Çin'in dışa açılımda attığı bu sembolik adım, hem ülke ekonomisinin büyümesini hızlandıracak hem de dünyaya yeni fırsatlar sunacak.
18 Aralık 1978'de yapılan Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) 11. Merkez Komitesi 3. Genel Kurulu’nda reform ve dışa açılma politikasının ortaya çıkarılmasıyla sosyalist modernleşmenin büyük yolculuğu başlatıldı. 47 yıl sonra aynı tarihte atılacak bu adım, ticaret korumacılığının arttığı ve ekonomik küreselleşmenin ters rüzgârlara maruz kaldığı bir dönemde büyük önem taşıyor.
Uluslararası Ekonomi ve Ticaret Üniversitesi (UIBE) Uluslararası Ekonomik Araştırmalar Enstitüsü Müdürü Sang Baichuan, Hainan'da gümrük kapatma politikasının uygulanmasının, Çin'in daha yüksek seviyeli bir açılımı teşvik etme, ekonomik küreselleşmeyi ve çok taraflılığı koruma kararlılığını gösterdiğini belirtti. Sang, bu durumun dünya ülkelerine büyük ihracat fırsatları ile ticaret ve yatırım alanlarında işbirliği imkanları sunacağını ve açık tip dünya ekonomisinin inşasını destekleyeceğini ifade etti.
CGTN muhabiri Chentingyao'nun haberine göre Hainan STL'sinin inşası, Çin için önemli bir ulusal strateji olup, dünyanın en yüksek seviyedeki açılım biçimini hedefliyor. Nisan 2018'de Hainan'da aşamalı olarak Serbest Ticaret Limanı (STL) kurulacağının duyurulmasından bu yana, ilgili politika ve kurumsal sistem kademeli olarak şekillendirildi. Ticaret, yatırım, sınır ötesi sermaye akışı, personel giriş-çıkışı, ulaşım özgürlüğü, verilerin güvenli ve düzenli hareketleri gibi alanlarda önemli ilerlemeler kaydedildi. Bu gelişmeler, tüm adada gümrük kapatma operasyonunun başlatılması için sağlam bir temel oluşturdu.
Dikkate değer bir nokta da şu ki, “gümrük kapatma” ifadesi, “ada kapatma”dan ziyade, uluslararası en yüksek standartları hedefleyerek Hainan ile dünya arasındaki temasların daha akıcı ve özgür olması, iç kesimle arasındaki bağlantısının ise daha pratik ve verimli hale gelmesi anlamına geliyor. Gümrük kapatma politikasının yürürlüğe girmesiyle Hainan Adası, gümrük denetimi altındaki özel bir bölge haline gelecek ve burada daha özgür ve pratik tedbirler alınacak. Bu da somut olarak “dört daha fazla” ile ifade edilmektedir: Mal ticareti için daha avantajlı “sıfır gümrük vergisi” politikası uygulanacak; daha esnek ticaret yönetimi önlemleri alınacak; daha kolaylaştırıcı geçiş tedbirleri ve daha verimli denetim modeli uygulanacak.
“Sıfır gümrük vergisi” politikası örneğini ele alalım. Hainan'da gümrük kapatma operasyonunun başlatılmasından sonra, “sıfır gümrük vergisi” kapsamı mevcut bin 900 tarife kategorisinden 6 bin 600 kategoriye genişleyecek. Bu, toplam mal tarife kategorilerinin yaklaşık yüzde 74'ünü oluşturacak ve gümrük kapatma öncesine göre 53 puanlık bir artış anlamına geliyor. Bu politika, ithalat maliyetlerini büyük ölçüde düşürecek, pazar canlılığını artıracak ve hem tüketicilere hem de pazara fayda sağlayacak.
Daha esnek ticaret yönetimi önlemleri ve daha pratik geçiş tedbirlerinin uygulanmasıyla, mevcut ithal mal listesinde dinamik ayarlamalar yapılacak ve böylece mal, personel ve sermaye akışı daha özgür ve pratik hale gelecek. Daha verimli denetim modelinin uygulanması ise “sıfır tarife” kapsamına dahil edilen mallara daha az müdahale etmeyi ve daha yüksek verimlilik sağlamayı amaçlayan isabetli denetim yapılacak.
Analistler, bu “dört daha fazla” uygulamasının Hainan'ın ekonomik faaliyet özgürlük derecesini büyük ölçüde artıracağı, aynı zamanda açılım ile güvenlik arasındaki dengeyi sağlayacağı ve küresel yatırımcıların Hainan'a yatırım yapıp iş kurmaları için kurumsal koşullar yaratacağı kanısında. Küresel tedarik zincirinin kilit düğümü olarak Hainan'da gümrük kapatmanın uygulanmasından sonra lojistik verimliliğinin belirgin bir şekilde artması, uluslararası kargo kanallarının optimize edilmesi ve işletmelerin sınır ötesi ticaret maliyetlerinin düşürülmesi bekleniyor. Bu sayede dünyanın Çin'in açılım kazançlarını paylaşması sağlanacak.
Hainan, gümrük kapatma tarihine yaklaştıkça daha fazla yabancı sermayenin ilgisini çekiyor. Son 5 yılda Hainan Serbest Ticaret Limanı'nın fiilen kullandığı yabancı sermaye, yılda ortalama yüzde 14,6 artarak 102,5 milyar yuana ulaştı. Yurtdışından gelen doğrudan yatırım ise yılda ortalama yüzde 97 büyüyerek 9,78 milyar doları buldu. Adada yeni kurulan yabancı sermayeli işletme sayısı da yılda ortalama yüzde 43,7 artarak 8 bin 98'e yükseldi.
Bununla beraber, vergisiz politika ve 85 ülkenin vatandaşları için vizesiz giriş gibi turistik kolaylık önlemlerinin birleşimiyle Hainan, uluslararası tüketim ve turizmin yeni merkezi haline geliyor.
Hainan Serbest Ticaret Limanı'nın gümrük kapatma operasyonunun hazırlık çalışmaları şu anda temel olarak tamamlandı. Daha yüksek seviyeli bir dışa açılım platformu, tüm dünyanın dikkatini çekmeye devam ediyor. 18 Aralık 2025 tarihinde gümrük kapatmanın uygulanması, hem Çin'in tarihe saygısını hem de geleceğe verdiği sözü gösteriyor. Çin'in açılım kapısı daha da açılacak ve daha bağlantılı, kapsayıcı ve yenilikçi bir küresel ekonomik sistem, Hainan'dan yelken açıp yola çıkıyor.
(Hibya)
