DEVA Partili Ekmen: Balık ölümleri yalnızca buzdağının görünen kısmıdır
DEVA Partisi Genel Başkan Yardımcısı ve Mersin Milletvekili Mehmet Emin Ekmen, Mersin’in Akdeniz ilçesine bağlı Kazanlı sahilinde yüzlerce kefal balığı ve deniz kaplumbağasının kıyıya ölü olarak vurmasını Meclis gündemine taşıdı.
DEVA Partili Ekmen; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Murat Kurum’un yanıtlaması istemiyle TBMM Başkanlığına soru önergesi verdi. Ekmen, 17 Temmuz 2025 tarihinde meydana gelen olayın kamuoyunda derin endişe yarattığını belirterek, “Basına yansıyan haberlere göre deniz yüzeyi kahverengiye dönmüş, ağır bir koku oluşmuş ve bu durumun her yıl tekrarlandığı ifade edilmektedir. Balık ölümleri yalnızca buzdağının görünen kısmıdır. Mersin’in çevresel yükü sanayi kirliliği, tarımsal drenaj suları ve atık yönetimindeki yetersizlikler nedeniyle her geçen gün artıyor.” dedi.
Ekmen, özellikle Kromsan tesislerinin bahçesinde yaklaşık 1,5 milyon metreküp (yaklaşık 2 milyon ton) kanserojen Cr+6 bileşeni içeren tehlikeli atığın 20 yılı aşkın süredir üstü brandalarla örtülü şekilde bekletildiğine dikkat çekerek, şunları kaydetti:
“Bu durum yalnızca deniz ekosistemi için değil; toprak, hava ve yeraltı suları açısından da büyük bir risk. Olası bir fırtına, sel veya deprem gibi bir doğa olayı halinde bu atıkların çevreye karışması kaçınılmazdır. Kazanlı kıyısı sadece Mersin’in değil, tüm Türkiye’nin çevre politikalarının sürdürülemezliğini gözler önüne seriyor. Bu konuda derhal adım atılmalı.”
Ekmen, Bakan Kurum’un yanıtlaması istemiyle verdiği önergede şunlara yer verdi:
“17 Temmuz 2025 tarihinde Mersin Kazanlı sahilinde meydana gelen balık ve deniz kaplumbağası ölümlerine ilişkin Bakanlığınızca yapılan laboratuvar analizlerinin sonuçları nelerdir? Su örneklerinde ölçülen çözünmüş oksijen, amonyum azotu, nitrit-nitrat, pH, sıcaklık değerleri ile ağır metal, hidrokarbon, pestisit gibi kirleticilerin tespit edilip edilmediği kamuoyu ile paylaşılmış mıdır?
Balık ve kaplumbağa ölümlerine neden olabilecek alg veya toksik plankton patlamaları tespit edilmiş midir? Bu risklerin tespiti için bölgede Bakanlığınızın kurduğu düzenli bir izleme veya erken uyarı sistemi var mıdır?
Kazanlı ve çevresinde denize doğrudan veya dolaylı olarak deşarj edilen evsel, endüstriyel ve tarımsal kaynaklı atık su deşarjlarının kaynakları, miktarları ve niteliği nedir? Bu atıkların ne kadarı arıtma tesislerinde işlenmektedir? Mevcut atıksu arıtma altyapısı çevresel yükü karşılamak için yeterli midir?
Kromsan tesisinin bahçesinde yaklaşık 1,5 milyon metreküp Cr+6 bileşeni içeren tehlikeli atığın güncel durumu nedir? Bu atıkların bertarafı için Bakanlığınızca bugüne kadar hangi adımlar atılmış, tesis sorumluları hakkında herhangi bir adli ya da idari süreç başlatılmış mıdır?
Kromsan, Soda Sanayi ve Kazanlı bölgesinde faaliyet gösteren diğer sanayi tesislerine ilişkin son 10 yılda Bakanlığınız tarafından yapılan çevre denetimlerinde hangi eksiklikler ve ihlaller tespit edilmiştir? Bu denetimler sonucunda hangi yaptırımlar uygulanmış, hangi çevresel önlemlerin alınması sağlanmıştır?
Kazanlı kıyı bandında yer alan akaryakıt depolama tesisleri ve diğer ağır sanayi kuruluşlarının çevreye etkilerine ilişkin Bakanlığınızca hazırlanan son etki değerlendirme raporlarının sonuçları nelerdir?
Bakanlığınız tarafından Mersin Kazanlı kıyı bandında ve genel olarak Akdeniz kıyılarında yürütülen su kalitesi izleme çalışmalarında hangi parametreler izlenmektedir? Son beş yılda bu parametrelerde gözlenen değişimler nelerdir ve özellikle yaz aylarında su kalitesinde hangi riskler belirlenmiştir?
Kazanlı bölgesi uzun süredir turizm alanı ilan edilmiş olmasına rağmen, bölgede turizm yatırımlarının önünü açacak çevresel iyileştirme veya rehabilitasyon projeleri Bakanlığınız tarafından hazırlanmış mıdır? Hazırlandıysa bu projelerin kapsamı, bütçesi ve uygulama takvimi nedir?
Bakanlığınızın “kirleten öder” ilkesi çerçevesinde, Kromsan ve diğer kirletici sanayi tesislerinin çevresel zararlardan kaynaklanan maliyetleri karşılamasına yönelik yürüttüğü bir mali tahsilat veya hukuki süreç bulunmakta mıdır? Varsa bugüne kadar hangi miktarda bir tahsilat gerçekleştirilmiştir?
Bakanlığınızın 2025 yılı ve sonrası için Kazanlı kıyısı ve çevresinde çevresel iyileştirme, su kalitesini artırma, deniz ekosistemini rehabilite etme ve halk sağlığını koruma amacıyla planladığı yeni yatırımlar, projeler ve müdahale programları nelerdir?”
(Hibya)
